Saturday 18 May 2019

თავის შეცოდება - პასიური აგრესია. როგორ არ გახდე მსხვერპლი?


დეილ კარნეგის წიგნები ჭკვიანებმა 17 წლის ასაკში წაიკითხეს, დანარჩენებმა კი, მისი კითხვა (ნიცშეს "ვოლუნტარიზმთან" ერთად) 40-45 წლის ასაკში დაიწყეს.. :)

ვისაც წაკითხული გვაქვს, ალბათ გვახსოვს მისი სიტყვები: "ნუ ელოდებით ადამიანებისგან უფრო მეტ მადლიერებას, ვიდრე ქრისტემ მიიღო მათგან.."

ბევრმა ეს სიტყვები ვერ გაიაზრა და თავის გაკეთებული მილიგრამიანი სიკეთის სანაცვლოდ უსასრულო მადლიერებას ელოდება. ნუ 
ალბათ ადამიანური მომენტია - "სიკეთე მხოლოდ მადლობების მისაღებად კეთდებაო". განა ბევრი ადამიანი იღებს უანგარო მადლის ქმნისგან ნამდვილ სიამოვნებას?

თქვენს მეგობრებსაც კი, მხოლოდ იმიტომ ეხმარებით, რომ მთელი დანარჩენი ცხოვრება თქვენი მადლიერები და მოვალეები იყვნენ. აბა გაბედოს მეგობარმა ან ახლობელმა და დაივიწყოს შენი გაკეთებული სიკეთე! სანამ ცოცხალი ხარ მის უმადურობაზე სულ ქორწილებში და ქელეხებში ილაპარაკებ. ქუჩაში მათხოვარსაც იმიტომ უგდებ 20 თეთრს, რომ ეს "სიკეთე" "ღმერთმა დაგიფასოს" და "უკან დაგიბრუნოს". ანუ, ღმერთი რომ არ არსებობდეს, ის 20 თეთრიც დაგენანება იმ მათხოვრისთვის. მოკლედ, არ ხარ გულწრფელი.

ანგარებიანი და ეგოისტი არსებაა ადამიანი. სიკეთეს მხოლოდ იმისთვის აკეთებს, რომ თავის "ბენეფიციარს" მთელი ცხოვრება დააყვედროს და დაავალდებულოს: "აგერ, მე ეს გაგიკეთე, ის გაგიკეთე, შენ კი უმადური ხარ".

არადა, უმადურობაც ისეთივე "ჩვეულებრივი ადამიანური მომენტია", როგორიც, ვთქვათ, მლიქვნელობა, ქვემძრომობა, ორპირობა და ასე შემდეგ და წესით, არ უნდა გვიკვირდეს და არ უნდა გვეწყინოს. 

არა და, იდეაში, სიკეთე ადამიანებით მანიპულირების საშუალება არ უნდა იყოს. ვინმესგან მადლიერებას თუ ელოდები, ესეგი შენი გაკეთებული სიკეთე, სიკეთე კი არა,  "ბარტერული ბიზნესია". ასეთ სიკეთეს არც ღმერთი, არც ადამიანი არ დაგიფასებს. 

ალბათ ქვეცნობიერად, ადამიანები მადლიერების გრძნობას ძალიან მალე იკიდებენ ფეხზე და არავინ არავისი მადლიერი არ რჩება სიცოცხლის ბოლომდე.

თუმცა, ზედმეტად კეთილსინდისიერი ადამიანებიც არსებობენ, რომლებიც სიკეთით მანიპულატორების მსხვერპლები ხდებიან.

კი არ ვამბობ უმადური იყავითქო, უბრალოდ ისიც უნდა გვახსოვდეს, რომ სიკეთე ჩვეულებრივი აქტია, რომელსაც ყველა ნორმალური ადამიანი უნდა აკეთებდეს. ხოლო, თუ ამას ანგარებით ან ფსიქოლოგიური ზეწოლის მიზნით აკეთებ, ეს უკვე აღარაა სიკეთე.

მაგალითად, ტოკსიკური და ეგოისტი მშობლები მთელი ცხოვრება თავიანთი შვილებით სწორედ მადლიერების გრძნობით მანიპულირებენ: "მე გაგაჩინე, გაგზარდე, ამდენი ამაგი მაქვს ჩადებული შენში, შენ კი, უმადური შვილი ხარ, იმიტომ, რომ ისეთი არ ხარ როგორიც მე მინდა, ისე არ ცხოვრობ, როგორც მე მაწყობს" და ასე შემდეგ. საწყალი ბავშვი კი, იტანჯება, თან თავისი ცხოვრებით უნდა რომ იცხოვროს, ბედნიერი იყოს, მაგრამ მშობლებიც ეცოდება, იმედი გავუცრუეო, ნერვიულობს. მერე, უკვე 60 წლის ასაკში ხვდება, რომ არავის წინაშე ვალდებული არ იყო და დედამ იმიტომ გააჩინა, რომ ჯერ გათხოვება უნდოდა, მერე კი, დედამთილი ახრჩობდა შვილიშვილს როდის მაღირსებო.

ან ვთვათ, კაცს ცოლი მოჰყავს, მერე მისგან ოთხი ანგელოზივით შვილი ეყოლება, მერე გადის წლები, ადამიანები იცვლებიან და იმ ქმარს შვილების დედა ძველებურად აღარ უყვარს, მასთან ბედნიერი აღარ არის და მხოლოდ ვალდებულების ან მადლიერების გამო ვერ შორდება, მასთან ერთად მონოტონურ არსებობას აგრძელებს ცხოვრების ბოლომდე. აქაოდა, რას ამბობ, "ოთხი შვილი "მაჩუქა", ტრაკზე ცელულიტი ჩემთან თანაცხოვრების დროს გაუჩნდა და როგორ მივატოვოო ახლა"? 

ქალიც ხვდება და სწორედ მადლიერების გრძნობას აწვება, "ნამუსზე აგდებს" ქმარს და ზოგჯერ ბოროტადაც იყენებს: "თუ წახვალ შვილებს არ გაჩვენებ" და ა.შ.  ან უფრო ხშირად კი, თავს იმსხვერპლებს: "შენ უნამუსო, ცოდვილო, ღმერთი არ გაპატიებს, ჩემი საუკეთესო წლები შენთან გავატარე, ოთხი შვილი გაჩუქე, ჯანმრთელობა დამიზიანდა, გავსუქდი, ფსიქიკა გამიფუჭდა და ახლა აღარ მოგწონვარ ხოო?" 

მოკლედ, კლასიკა უკვდავია! ადამიანები მანიპულატორები არიან. 

ის ფაქტი, რომ იმ ერთად გატარებულ წლებში ბევრი ბედნიერი წუთებიც იყო და ოთხი ან ხუთი მშვენიერი შვილი ორივე მშობლის არის, მანიპულატორს არ ჰყოფნის, იმიტომ, რომ ქმარი სამარემდე მისი საკუთრება ჰგონია და სინდისზე აწვება, ბოჭავს კოჭებამდე, "მადლიერ" ქმარს კი, ჰგონია, რომ სიცოცხლის ბოლომდე ვალდებულია მის დამჭნარ ტრაკს ჩაეხუტოს. თუ დაშორდება "არაკაცია" და ჯოჯოხეთის ცეცხლში დაიწვება.

უთავმოყვარეო ქალი სიცოცხლის ბოლომდე წასულ ქმარს წყევლის.. 
ერთი ასეთი ქალი ყოფილ ქმარზე ამბობდა: "ის უმადური ნაბიჭვარი ჩემი გაზრდილია, ჩემი! იმდენი ფული დავხარჯე მის ბიზნესებზე, გართობებზე და კომფორტებზე! ის საცოდავი პირადად ჩემი წყალობითაა დღეს ადამიანი". 

ანუ, "საყვარელ ადამიანში" ჩადებულ "ინვესტიციებზე" და მის უმადურობაზე ფიქრობდა/ლაპარაკობდა. 

ეს დაახლოებით იგივეა მომაკვდავი ჩიტი გადაარჩინო და რომ გამოკეთდება არ გაუშვა, გალიაში ჩასვა და "საით მიფრინავ, შენზე ამდენი ამაგი მაქვს დახარჯულიო" იძახო. რა თქმა უნდა, ეს არც სიკეთე და არც სიყვარულია. (მეზარება იმის გარკვევა თუ რა ჰქვია ამ საზიზღრობას).

ისე საერთოდ, რომ იცოდეთ, ვინმეს თავი უმადურობის მსხვერპლად თუ გამოყავს, ან უბრალოდ მსხვერპლად თუ გამოყავს, ესეგი მანიპულატორი და ეგოისტია.

სიკეთის დაყვედრება, თავის შეცოდება და მსხვერპლად წარმოჩენა - არის პასიური აგრესია და ბოროტება.
 ერიდეთ ასეთებს და დაიკიდეთ მადლიერება.